Srpske plate najbednije na Balkanu

Objavljeno: 29.02.2012

Vesti izvor: Kamatica, Dnevnik

Prosečne plate u Srbije i definitivno su najbednije u regionu, a poslednje posrtanje domaće valute samo je pojačalo tužni utisak naših primanja i standarda.

Em što su plate smanjene i nominalno u dinarima, em što je skok evra dodatno obezvredio zarade.

Prosečna neto zarada isplaćena u janauru ove godine bila je 36.639 dinara, ili oko 333 evra. S druge strane, prosečna plata u Albaniji je oko 380, Bugarskoj 390, Makedoniji 380, BiH 450, Rumuniji 480, Crnoj Gori 530, Hrvatskoj 800, Sloveniji 1.000 evra.

Po opštoj oceni stručnjaka, najniže plate u regionu Srbja ima zbog velikog učešća javnog sektora u ukupno zaposlenima, velikog broja penzionera, neuspele privatizacije, velike korupcije, nekvalitetnog rada visokih državnih službenika, niske produktivnosti. Jedan od razloga niskih prosečnih plata u Srbiji je i procenat visokoobrazovanih (sedam odsto) koji je na nivou ostalih zemalja u regionu, ali dosta niži u odnosu na Hrvatsku (15 odsto) i Sloveniju (20 odsto).

U Srbiji su zarade u javnom sektoru 28 posto veće u odnosu na prosek u privatnom, a u nekim preduzećima su mnogostruko veće: u JAT-u 250 posto, „Srbijavodama” i Aerodromu 190, Telekomu 180, „Srbijagasu” 160 posto. Plate u javnom sektoru u odnosu na privatni veće su i u zemljama regiona, ali ne baš kao u Srbiji: u Rumuniji 20 posto, Bugarskoj 19, Slovačkoj 15, Mađarskoj osam posto.Kod nas se na plate u javnom sektoru troši oko 13 odsto bruto društvenog proizvoda, što je duplo više nego Slovačkoj ili Sloveniji.

Prosečna zarada zaposlenih obračunata za sve bivše jugoslovenske republike je 550 evra, a Srbija je za više od trećine ispod proseka pa bi trebalo da zarade porastu najmanjee 50 posto da bismo nadoknadili taj relativni zaostatak prema drugim zemljama. Međutim, od tog povećanja neće biti ništa, barem u narednih nekoliko godina.

Inače, najviše prosečne zarade u Srbiji isplaćene su u januaru zaposlenima u beogradskoj opštini Stari grad – 61.434 dinara, a najniže zaposlenima u Ljigu – 14.806 dinara, pokazali su podaci Republičkog zavoda za statistiku. Osim Starog grada, po visini prosečnih primanja su u vrhu i beogradske opštine Surčin s 58.026 dinara i Lazarevac s 56.348, a slede Kostolac – 55.286 i Novi Beograd – 55.083 dinara.

Među opštinama s najnižim platama, nešto bolje od Ljiga su Merošina sa 17.490 dinara, Niška Banja – 17.785, niška opština Palilula – 19.353 i Bela Palanka – 21.220 dinara. Posmatrano po delatnostima, najviše prosečne zarade imali su zaposleni u eksploataciji sirove nafte i prirodnog gasa – 132.222 dinara, a najniže zaposleni u proizvodnji odevnih predmeta – 16.484 dinara.

U vrhu po visini plate su i zaposleni u uslužnim delatnostima: u rudarstvu – 127.431 dinara, u proizvodnji koksa i derivata nafte – 126.052, zaposleni u upravljačkim delatnostima i savetovanju – 106.959 dinara i zaposleni u osiguranju, reosiguranju i penzijskim fondovima – 91.764.

Među onima s najnižim zaradama su i zaposleni u delatnosti putničkih agencija, tur-operatora i rezervacija – 18.087 dinara, kinematografskoj, televizijskoj i muzičkoj produkciji – 18.311, u zaštitnim i istražnim delatnostima – 18.516 i zaposleni na popravci i montaži mašina i opreme – 18.554 dinara. D. U.

Kako beše na rastanku
Interesantno je i porazno i to što je u prethodnoj zajedničkoj državi, pre raspada, to jest 1990. godine, u Sloveniji plata bila 33 posto veća od prosečne SFRJ zarade, a u Hrvatskoj 12,5 posto. U Srbiji je tada prosečna zarada bila manja od proseka, ali za samo dva odsto, a ne kao sada za više od 30 procenata. U Bosni i Hercegovini plate su od prosečne SFRJ bile niže 20,5 odsto, u Crnoj Gori za 24,7, a Makedoniji 25 odsto.